
Hiểu rõ về bệnh viêm mũi, tránh các biến chứng của bệnh viêm mũi họng
28.06.2022
Theo các chuyên gia Tai – Mũi – Họng, bệnh viêm mũi nếu không được điều trị dứt điểm dễ dẫn đến biến chứng viêm xoang, bệnh dễ tái phát nhiều lần trong năm và tiến triển thành mãn tính, dai dẳng.
Dấu hiệu thường gặp của bệnh viêm mũi
Mũi là cửa ngõ của đường thở, giúp không khí đi vào phổi. Ngoài chức năng thẩm mỹ, mũi còn có vai trò ngửi, thở, sưởi, tạo ẩm và lọc không khí đi từ bên ngoài vào cơ thể trước khi vào phổi. Lớp niêm mạc nằm ở lớp trên của hốc mũi có các tế bào thần kinh cảm giác và khứu giác để ngửi.
Trung bình mỗi ngày có khoảng 10.000 – 20.000 lít không khí được hít vào phổi, chứa hàng tỷ vi khuẩn, vi rút, chất độc, chất ô nhiễm, dị ứng, kích ứng niêm mạc đường hô hấp. Các chất này được lọc, làm bất hoạt hoặc trung hòa và phá hủy ở niêm mạc mũi.
![]() |
(Chụp ảnh) |
Viêm mũi là tình trạng viêm niêm mạc của đường mũi. Căn cứ vào đặc điểm sinh lý bệnh, viêm mũi được phân thành: Viêm mũi dị ứng và Viêm mũi thông thường. Khi mũi bị viêm, lớp niêm mạc trong mũi bị viêm sẽ gây ra các triệu chứng viêm mũi thường gặp là ngứa mũi, hắt hơi, sổ mũi, nghẹt mũi. Viêm mũi do nhiều nguyên nhân gây ra, thường gặp, tiềm ẩn nhiều biến chứng, hoặc trở thành mãn tính gây nhiều phiền toái.
Viêm mũi thông thường
Đây là một bệnh rất phổ biến, mũi có thể bị viêm do nhiễm vi khuẩn hoặc virus mà chúng ta thường gọi là sổ mũi do cảm lạnh. Nhưng có những trường hợp không lây nhiễm, hay gặp nhất là viêm mũi vận mạch (cơ chế chưa thực sự rõ ràng, giải thích là do mất cân bằng giữa hệ thần kinh giao cảm và phó giao cảm).
Nguyên nhân phổ biến của viêm mũi có thể là nhiễm trùng do vi khuẩn, vi rút, viêm mũi cùng với các triệu chứng khác trong cảm lạnh và cúm. Các tác nhân kích thích từ môi trường, thời tiết: khói bụi, hóa chất, khói thuốc lá, sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm,… cũng có thể gây ra bệnh viêm mũi.
Các dấu hiệu phổ biến nhất của viêm mũi là chảy nước mũi và nghẹt mũi, nhưng không có bằng chứng về chất gây dị ứng hoặc phản ứng dị ứng trong cơ thể. Ngoài ra, các triệu chứng về họng cũng rất phổ biến như đau họng, ngứa họng, khô họng. Nhiều bác sĩ gọi bệnh này là bệnh viêm mũi họng.
Bệnh viêm mũi họng nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như: móm, viêm phổi, viêm tai giữa cấp, viêm xoang cấp.
Viêm mũi dị ứng
Viêm mũi dị ứng được chia làm hai loại là bệnh có chu kỳ và không theo chu kỳ (hay còn gọi là viêm mũi dị ứng theo mùa, viêm mũi dị ứng lâu năm).
Trong đó, viêm mũi dị ứng theo mùa hay còn gọi là viêm mũi dị ứng theo mùa mà tác nhân gây bệnh thường gặp nhất là phấn hoa trong không khí. Người bệnh thường gặp các triệu chứng như nóng rát trong mũi, ngứa mũi dẫn đến hắt hơi liên tục; Cháy mắt, đỏ mắt, chảy nước mắt; Chảy nhiều nước trong như nước mũi; Vùng hầu họng có cảm giác ngứa. Những bệnh nhân mắc cùng thường có những cơn hắt hơi, sổ mũi xuất hiện nhiều hơn vào sáng sớm, vừa ngủ dậy, chiều tối thì đỡ hẳn. Nếu không được điều trị, các triệu chứng viêm mũi dị ứng có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tuần.
![]() |
Viêm mũi dị ứng (Chụp ảnh) |
Viêm mũi dị ứng không theo chu kỳ, biểu hiện theo chu kỳ. Tuy nhiên, điểm khác biệt là bệnh không theo mùa, không phụ thuộc vào thời tiết, khởi phát bởi các chất gây dị ứng phổ biến trong nhà như vảy da khô, nước tiểu và nước bọt có trên lông vật nuôi. , nấm mốc, phân từ mạt nhà và các phân từ gián. Các đợt viêm mũi không đến đột ngột mà chỉ vài lần hắt hơi nhưng tình trạng ngạt mũi thường tăng dần và kéo dài hơn.
Khi người bệnh bị viêm mũi dị ứng nếu không được điều trị đúng cách có thể dẫn đến các biến chứng như: Viêm xoang cấp và mãn tính do ứ đọng dịch tiết, hình thành các ổ viêm, làm tắc các lỗ thông xoang.
Cảnh báo biến chứng của bệnh viêm tê giác
Theo các chuyên gia Tai – Mũi – Họng, khi bị viêm mũi nếu không được điều trị dứt điểm rất dễ dẫn đến biến chứng viêm xoang vì xung quanh hốc mũi là các xoang. Đây là những hốc khí nằm trong xương của khuôn mặt. Các xoang này thông với nhau và thông với hốc mũi, mũi thực hiện chức năng làm ấm, tạo ẩm và làm sạch không khí.
Các triệu chứng của viêm tê giác bao gồm chảy nước mũi, nghẹt mũi, nhức đầu, đau mặt, nặng mặt và giảm khả năng ngửi. Bệnh viêm xoang sàng khởi phát ban đầu là đợt viêm xoang cấp tính kéo dài dưới 1 tháng, nhưng rất dễ tái phát nhiều lần trong năm và tiến triển thành mãn tính, dai dẳng.
Lưu ý khi sử dụng thuốc chữa viêm mũi
Tùy thuộc vào nguyên nhân gây viêm mũi và diễn biến của triệu chứng mà các phương pháp điều trị sẽ khác nhau. Với giai đoạn cấp tính, các triệu chứng nặng, ảnh hưởng đến sinh hoạt và công việc, thuốc tây y sẽ được chỉ định theo phác đồ: Kháng sinh (nếu do bội nhiễm), kháng viêm, kháng histamin (chống dị ứng), co mạch. Việc sử dụng các loại thuốc này cần theo sự tư vấn của bác sĩ để được uống đúng thuốc, đúng liều lượng, tự ý bỏ thuốc khi cảm thấy bệnh đã đỡ. Nhiều trường hợp tự mua thuốc và lạm dụng thuốc còn gặp phải tình trạng lờn thuốc, lệ thuộc thuốc, nguy hiểm hơn là tác dụng không mong muốn ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.
Về lâu dài, nếu tình trạng viêm mũi tái đi tái lại nhiều lần, tình trạng viêm mũi dị ứng dai dẳng thì để điều trị, người bệnh nên lựa chọn các loại thuốc chiết xuất từ thảo dược để điều trị dứt điểm căn bệnh này. Với tác dụng giảm sổ mũi, ngạt mũi, viêm mũi dị ứng thì phải kể đến các vị thuốc: Tế tân, tế tân, ngũ sắc là những vị thuốc đứng đầu. Ngoài ra, còn có các vị thuốc khác như thương truật, tân di, bạch chỉ, bìm bìm biếc,… được kết hợp trong bài thuốc Tây y cổ xưa đã được sử dụng từ hàng nghìn năm nay để điều trị bệnh viêm mũi, viêm xoang.
Theo lời khuyên của PGS. PGS.TS Nguyễn Thị Ngọc Dinh, Nguyên Giám đốc Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ương, để điều trị bệnh viêm mũi, viêm xoang ở giai đoạn đầu hoặc mãn tính, bạn có thể lựa chọn sử dụng thuốc nam vì thuốc giúp hạn chế tác dụng phụ mà vẫn đảm bảo hiệu quả điều trị lành tính, bền vững. Để tăng hiệu quả điều trị viêm mũi, viêm xoang cấp và mãn tính, ngăn ngừa bệnh tái phát, nên kết hợp cả viên uống thảo dược Nam Dược và xông mũi để đạt được tác dụng tại chỗ và hiệu quả. Dùng toàn thân, điều trị dứt điểm bệnh. Để ngăn ngừa tái phát viêm xoang, cũng có thể được sử dụng sau khi điều trị cấp tính hoặc mãn tính. Thời gian sử dụng tối thiểu từ 2 – 3 tháng và trước 1 tháng khi thời tiết chuyển mùa.
Một số biện pháp phòng tránh viêm mũi, viêm xoang tại nhà có thể kể đến như cải thiện môi trường, kiểm soát nghẹt mũi và vận động cơ thể mang lại hiệu quả điều trị rất tốt. Tránh tiếp xúc với khói bụi, tránh những nơi có mùi quá nồng, hạn chế hút thuốc lá, hoạt động thể lực.
Cần rửa mũi bằng nước muối sinh lý ấm có tác dụng kích thích hoạt động của hệ thống mi, làm loãng dịch tiết, làm sạch mũi, kích thích niêm mạc phục hồi và cải thiện khứu giác. Xông hơi bằng nước nóng với tinh dầu thơm như bạc hà, khuynh diệp. Vệ sinh mũi hàng ngày bằng dung dịch nước muối sinh lý Nacl 0,9%. Nghỉ ngơi, giữ ấm, nâng cao thể trạng bằng chế độ dinh dưỡng và các bài tập.
|
Phương Dung (tổng hợp)